رفتن به بالا
  • جمعه - 16 مهر 1400 - 12:15
  • کد خبر : ۱۱۹۰۹
  • چاپ خبر : نقش سلول های بنیادین در درمان آسیب های ورزشی
متخصص بیماری های داخلی تشریح می کند؛

نقش سلول های بنیادین در درمان آسیب های ورزشی

بیمه حوادث ورزشی برای افرادی که به صورت حرفه ای به فعالیت ورزشی مشغول هستند ایجاد شده است و دارای پوشش های هزینه پزشکی بر اثر حادثه، فوت و نقص عضو بر اثر حادثه می باشد. ورزش با وجود تمامی مزایایی که دارد و با اینکه همیشه به آن توصیه شده و برای سلامتی انسان امری بسیار ضروریست، اما آسیب دیدگی هم در آن فراوان است و شاید برای هر ورزشکاری دیر یا زود اتفاق بیفتد. حرفه ای و غیر حرفه ای هم ندارد، بسته به نوع ورزش، آسیب دیدگی های غیرمترقبه ای گریبانگیر شخص می شود که بنا بر شدت آن، میزان دورماندن وی از میادین ورزشی مشخص می شود. همین دور ماندن از محیط ورزشی به خودی خود آزاردهنده است اما مساله ای دیگر هم در این میان وجود دارد و آن هزینه های بعضا گزاف درمان این آسیب ها است. گاهی این هزینه ها برای برخی اقشار کم درآمد آنقدر سنگین است که به سختی از پس آن بر می آیند. در اینجا "بیمه ورزشی بودن" یک مزیت بسیار بزرگ خواهد بود. احتمالا خیلی از مردم از این موضوع بی اطلاع هستند که با پرداخت مبلغ بسیار ناچیزی می توانند به صورت سالیانه خود را بیمه ورزشی کنند تا هنگام آسیب دیدگی، دست کم خیالشان بابت هزینه ها راحت باشد. هزینه پرداختی بابت بیمه سالیانه را می توان با پول خرید یک ساندویچ یا اندکی تنقلات مقایسه کرد؛ پس چرا میزان افراد بیمه شده در هیئت پزشکی ورزشی انقدر پایین است؟ طبق آمار دریافتی ما از هیات پزشکی ورزشی استان فارس، تعداد بیمه شده ها قبل از کرونا (سال ۹۸) بیش از ۲۲۴ هزار نفر بوده که در دوران کرونا با ریزش قابل توجهی مواجه شده است. تعداد کل بیمه شده های ورزشی استان فارس در سال ۹۹ حدود ۷۲ هزار نفر بوده که نسبت به جمعیت چند میلیونی این استان بسیار ناچیز است. احتمالا دلیل اصلی این موضوع، عدم اطلاع رسانی و نا آگاهی افراد است وگرنه هر طوری به قضیه نگاه کنیم، بعید است کسی از این هزینه ناچیز در قبال آن مزایای بزرگ مطلع باشد و چنین چیزی را از خود و اطرافیانش دریغ کند.نکته حائز اهمیت در بیمه ورزشی این است که در صورت تداوم بیمه ورزشکار تا سه سال، تا ۸۰ درصد هزینه های درمان به او بازگردانده می شود! یعنی حتی اگر ورزشکار در طول سال آسیبی نبیند، بابت هزینه ای که انجام داده ضرر نکرده و انباشت آن مبلغ تا سه سال، می تواند یک پس انداز ویژه برای پوشش دادن هزینه های درمان در آینده باشد. یکی دیگر از علل بیمه نبودن اکثر اهالی ورزش، احتمالا کم کاری مدیران باشگاه هاست. باشگاه های ورزشی موظفند که به تمام مراجعه کنندگان و ورزشکاران باشگاه، اعلام کنند که بیمه ورزشی شدن اجباریست. آنها از ورزشکار شهریه ای را دریافت می کنند که احتمالا چندین برابر هزینه بیمه است ولی نست به اطلاع رسانی در خصوص بیمه ورزشی منفعل عمل میکنند! در اینجا، نکته بسیار ویژه و مهم این است که ورزشکاران باید اطلاع داشته باشند که در صورت آسیب دیدن، اگر دارای بیمه نباشند می توانند از مدیر باشگاه دیه بگیرند! چون مدیر باشگاه وظیفه داشته او را در همان ابتدا، از اجباری بودنِ بیمه با خبر کند.

در طول زمان، روش های درمانی، جراحی و توانبخشی پیشرفت های چشمگیری داشته اند و موجب بهبودی موثرتر و کوتاه شدن زمان کناره گیری از ورزش شده، اما هنوز هم دانش فعلی از درمان برخی از انواع صدمات ورزشی ناتوان مانده است.

Yarizan telegram Channel آدرس کانال تلگرام پایگاه خبری ورزشی یاریزان

Yarizan page Instagram آدرس پیج اینستاگرام پایگاه خبری ورزشی یاریزان

 

صدمات ورزشی جزئی اجتناب ناپذیر از ورزش قهرمانی محسوب می شوند. متاسفانه در تعداد قابل توجهی از ورزشکاران وقوع این گونه آسیب ها موجب پایان گرفتن زندگی حرفه ای ورزشی شده است. در طول زمان، روش های درمانی، جراحی و توانبخشی پیشرفت های چشمگیری داشته اند و موجب بهبودی موثرتر و کوتاه شدن زمان کناره گیری از ورزش شده، اما هنوز هم دانش فعلی از درمان برخی از انواع صدمات ورزشی ناتوان مانده است.

یکی از روش های نوین که در بسیاری از موارد من جمله صدمات عصبی و نخاعی توجه محققین را به خود جلب کرده است، پیوند سلول های بنیادین می باشد. گرچه این روش در اغلب موارد هنوز در مراحل ابتدایی تحقیقاتی قرار دارد، اما امید می رود که بتواند در آینده راهی روشن برای درمان بسیاری از بیماری ها و صدمات باز کند.

 

------------------------------------

یکی از اولین تجربه های موفق طب در پیوند سلول های بنیادین خونساز بوده است. سلول های خونی شناور در خون در مغز استخوان و از طریق روند هماتوپویز تولید می شوند. مغز استخوان ظرفیت تولیدی بسیار بالایی دارد. تخمین زده می شود که در شرایط معمولی، تقریباً ده گلبول قرمز و ده گلبول سفید در ساعت تولید می شوند. این سرعت تولید در شرایط استرس و در هنگام نیاز قابلیت افزایش قابل توجه خواهد داشت.

آزمایشات گوناگونی توانسته اند ظرفیت های چند گانه سلول های بنیادی را نشان دهند. سلول های زایای مغز استخوان برای تمایز و بلوغ نیازمند حمایت فاکتورهای رشد سلولی و محلول هستند. فاکتورهای سلولی عمدتاً در حفظ سلول و در مسیر اختصاصی از پیش تعیین شده سلول تاثیر می کنند اما فاکتورهای هومورال می توانند در تمایز و بلوغ سلول ها به رده های مختلف سلولی نقش بارزی داشته باشند.

سلول های زایای مخصوصی برای سایر بافت ها مثل پوست و روده و همچنین بافت های عصبی و عضلانی وجود دارند. یافته بسیار جالب پلاستیسیته سلول های بنیادی می باشد. در واقع، سلول های بنیادی مخصوص یک بافت می توانند به سلول های سایر بافت ها تمایز پیدا کنند. این امر هم در مطالعات داخل محیط آزمایش (in vitro) و هم در محیط بدن جانداران (in vivo) و بعد از پیوند سلول های بنیادی دیده شده است. البته ماهیت این پدیده ها هنوز بسیار مورد بحث است.

https://instagram.com/80_shopbrand?igshid=NzZlODBkYWE4Ng==

برای شناسایی سلول های بنیادی از خصوصیات سطح سلولی استفاده می کنند. یکی از مارکرهایی که مورد استفاده زیادی دارد، آنتی ژن CD34 می باشد که برروی سلول های بنیادی خونساز و سلول های رده های اولیه این دسته قرار دارند. همچنین مارکر CD38 بر روی سلول های در حال بلوغ یافت می شود اما بر روی سلول بنیادی دیده نمی شود.

بعد از آسیب بافتی، سلول های بنیادی مخصوص بافت، به عنوان اولین خط دفاعی جایگزین سلول های از بین رفته می شوند. اگر ذخایر در دسترس سلول های بنیادین رو به اتمام رود، سلول های بنیادی مربوط به رده های دیگر هم در ترمیم بافتی شرکت خواهند کرد.

عضلات مخطط دو نوع سلول بنیادی دارند: سلولهای اقماری که به عنوان پیش سازهای عضلانی عمل می کنند و جمعیتی از سلولهای بنیادی بالغ با ظرفیت های چندگانه. رشد و ترمیم عضلات مخطط به طور طبیعی از طریق سلولهای اقماری که دور فیبرهای عضلانی را گرفته اند، کنترل می شود. اما در عضله در حال بازسازی، تعداد پیش سازهای عضلانی، بیشتر از سلولهای مقیم اقماری می باشد. این امر، مهاجرت و شمول سلولهای تمایزنیافته از منابع دیگر را نشان می دهد. پیوند مغز استخوان نشاندار ژنتیکی به موش نشان داد که سلولهای مشتق شده از آن به نواحی عضلات دژنره مهاجرت کردند، تحت تمایز میوژنیک قرار گرفتند و در ترمیم بافت آسیب دیده شرکت کردند.

بر اساس احتمال تاثیر پیوند سلول های بنیادین در ترمیم بافتهای عضلانی، یک مطالعه حیوانی راندوم و کنترل شده بر روی ترمیم صدمات روتاتور کاف انجام شد. در این مطالعه، اضافه کردن سلول های مزانشیمی در محل اتصال نتوانست بعد از ۴ هفته موجب بهبود ساختمان، ترکیب یا قدرت محل اتصال تاندون گردد.

در مطالعه ای دیگر، سلولهای استرومال مغز استخوان توانستند با تاثیر ۸۹ درصدی، موجب القای سلولهای نسل عضلات مخطط گردند. سلولهای القا شده، پس از پیوند به عضلات دژنره موشهای آزمایشگاهی، به فیبرهای عضلانی تمایز یافتند. حتی این سلولها توانستند در آسیب های بعدی هم قدرت بازسازی عضله را بدون نیاز به پیوند دوباره حفظ کنند.

علیرغم اینکه بر اساس تحقیقات انجام شده هنوز نتوانسته اند از نقش پیوند سلولهای بنیادین در ترمیم عضلات آسیب دیده استفاده درمانی نمایند، دانشمندان کماکان بر روی مطالعات جدیدتر تاکید و توجه دارند.

 

یاریزان | نقش سلول های بنیادین در درمان آسیب های ورزشی

دکتر لاله حاکمی | متخصص بیماری های داخلی


اخبار مرتبط


ارسال دیدگاه


کد اعلام وصول الکترونیکی